هارد فورک یا انشعاب سخت (Hard Fork)، در فناوری بلاک چین به یک تغییر ریشه‌ای در پروتکل‌های شبکه که باعث معتبر شناخته شدن تراکنش‌ها و بلاک‌ها – که پیش‌تر غیرمعتبر شناخته می‌شدند – می‌شود، یا بالعکس.به‌بیان ساده، فورک (fork) یکی از راه‌های به‌روزسانی، اعمال تغییرات و ارتقای بلاک چین است که باعث تغییر در کد یا پروتکل اصلی شبکه می‌شود. بعضی از این تغییرات با پروتکل قبلی سازگاری دارند که اصطلاحاً آن‌ها را سافت فورک (soft fork) یا انشعاب نرم می‌نامیم و برخی دیگر، باعث ایجاد تغییرات پایه‌ای در عملکرد بلاک چین می‌شوند به‌نحوی که با پروتکل قبلی ناسازگار خواهند بود. این دسته از فورک‌ها را هارد فورک (hard fork) می‌نامیم.

فورک (Fork) چیست؟

به‌روزرسانی یا ایجاد بلاک چین جدید، فورک یا انشعاب (Fork) نام دارد. از فورک زمانی استفاده می‌شود که نارضایتی از قوانین موجود وجود دارد یا اینکه مشکل خاصی در شبکه ایجاد شده است.وقتی صحبت از فورک در بلاک چین می‌شود منظور این است که یک فرد یا یک تیم بخشی از کد یک بلاک چین خاص را استفاده می‌کند تا پروژه خود را بسازد. در حقیقت بیشتر فورک‌ها برای این ایجاد می‌شوند که یک بلاک چین را بهبود بخشند.​اگر با فناوری بلاک چین آشنایی داشته باشید، می‌دانید که تغییر اطلاعات ثبت شده در بلاک چین غیرممکن است. بلاک چین از پروتکل‌هایی پیروی می‌کند که توسط برنامه‌نویسان پیاده‌سازی شده است و تغییرناپذیرند. برای مثال، در بلاک چین بیت کوین همیشه اندازه بلاک ۱ مگابایت است و یا زمان ماین یک بلاک ۱۰ دقیقه است. مسئله عدم ایجاد تغییر در بلاک چین برای کسانی که با قوانین موجود مخالف هستند، خوشایند نیست.

فورک ها به ارتقا در شبکه بلاکچین و تغییر در قوانین نرم افزار اشاره می کنند. در صنعت رمزنگاری که دائما در حال پیشرفت است، فورک ها به نوآوری و توسعه اجازه می دهند تا در مرکز توجه قرار گیرند.یک فورک جایی رخ می‌دهد که نرم افزار کپی و اصلاح می‌شود. در چنین حالتی، پروژه مبتنی ب نسخه قبلی ادامه دارد، اما مسیر آن از پروژه با نسخه جدید جدا شده و جهت دیگری را دنبال می‌کند. فرض کنید تیم وب‌سایت رمز ارز مورد علاقه شما، در رابطه با محتوای سایت با اختلاف نظر عمده‌ای روبرو شوند. یک قسمت از تیم ممکن است سایت را در دامنه دیگری تکرار کند.

قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت (Smart Contract) چیست؟

انواع فورک Fork

به صورت کلی دو نوع فورک وجود دارد.انواع فورک ها عبارت اند از 1. سافت فورک، 2. هارد فورک.

سافت فورک (Soft Fork)

سافت فورک یا انشعاب نرم که روشی سازگار با نسخه قبلی (backward-compatible) است، یک به‌روزرسانی جزئی در نرم‌افزار ایجاد می‌کند. اگر شرکت کنندگان در شبکه این به‌روزرسانی را انجام ندهند، همچنان می‌تواند در اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌های شبکه شرکت کنند. اما برای ثبت بلاک توسط ماینری که این آپدیت را انجام نداده است؛ مشکل ایجاد می‌شود و شبکه بلاک او را رد می‌کند.این یعنی همه‌ شرکت‌کنندگان چه نرم‌افزار خود را آپدیت کرده و چه نکرده باشند، می‌توانند بلاک‌های جدید شبکه را دریافت کرده و اطلاعات بلاک چین را به دفترکل خود اضافه کنند. همچنین در صورتی که تغییرات ایجادشده در پروتکل به کاربران مربوط باشد، مثلاً ساختار آدرس‌های شبکه را تغییر دهد، کاربران هنوز هم می‌توانند به شیوه سابق از شبکه استفاده کرده و با آدرس‌های قدیمی خود تراکنش ارسال کنند.

سافت فورک را به عنوان یک بروزرسانی در نرم افزار در نظر بگیرید که با گذشته سازگار است و سافت فورک به قوانین جدید اجازه می دهد تا به خوبی با قوانین قدیمی بازی کنند ، بنابر این رمز ارزهای جدید ایجاد نمی کنند .در یک سافت فورک ، در حالی که معاملات گذشته دیگر معتبر نیستند ، نودهای قدیمی ، ماشین هایی که ارز رمز نگاری شده را استخراج می کنند و نودهای جدید معاملات جدید را تشخیص می دهند.هارد فورک، سافت فورک یک ارتقا سازگار با گذشته است؛ به این معنی که نودهای ارتقا یافته هنوز هم می‌توانند با نودهایی که آپگرید انجام نداده‌اند ارتباط برقرار کنند. آنچه معمولاً در سافت فورک شاهدش هستید، افزودن قانون جدیدی است که با قوانین قدیمی مغایرت ندارد.

هارد فورک Hard Fork

ممکن است بین اعضای شبکه اختلافات شدیدی به وجود بیاید. این اختلاف‌ها ممکن است بر سر امنیت شبکه، میزان توزیع ارز، سرعت انتقال و مواردی مشابه پیش بیاید. این اختلافات می‌تواند منجر به ایجاد هارد فورک شود. این هارد فورک باید صورت بپذیرد تا اختلافات به وجود آمده بر آینده رمزارز موردنظر تاثیر نگذارد.

هارد فورک در بلاک چین

هارد فورک ها بروزرسانی‌های نرم‌افزاری ناسازگار با گذشته هستند. به طور معمول، این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که نودها قوانین جدیدی را اضافه می کنند که با قوانین نودهای قدیمی مغایرت داشته باشد. نودهای جدید فقط می‌توانند با کسانی که نسخه جدید را اجرا کرده‌اند ارتباط برقرار کنند. در نتیجه، بلاک چین تقسیم شده و دو شبکه جداگانه ایجاد می‌شود: یکی با قوانین قدیمی و دیگری با قوانین جدید.در صورت انجام هارد فورک، تمامی شرکت‌کنندگان باید نرم‌افزار خود را به‌روزرسانی کنند تا بتوانند در تأیید تراکنش‌ها و ثبت بلاک‌ها مشارکت کرده و همچنین بلاک‌های ارسال‌شده از سوی نود‌های آپدیت‌شده را دریافت کنند.

به عبارت ساده تر، در طی فرایند هارد فورک، تغییرات اساسی در شبکه بلاک چین ارز ایجاد می شود که این تغییرات را شبکه قبلی نمی تواند پشتیبانی کند. در نتیجه برای حمایت از این تغییرات، نیاز است که یک ارز جدید در همان شبکه ایجاد شود که تغییرات جدید را بتواند پشتیبانی کند.

انواع هادفورک در بلاک چین

Planned Hard Fork

هارد فورک برنامه ریزی شده، ارتقاء نرم افزاری از پیش تعیین شده به یک پروتکل است. این یک ارتقا است که قبلا توسط توسعه دهندگان مشخص شده است. درجه بالایی از اجماع بین همه ذینفعان معمولا قبل از وقوع هارد فورک حاصل می شود ازآنجاکه این به‌روزرسانی در راستای ارتقای قابلیت‌ها و ویژگی‌های بلاک چین است، تمامی شرکت‌کنندگان به رهبری توسعه‌دهندگان اصلی به زنجیره‌ جدید رفته و نرم‌افزار خود را آپدیت می‌کنند؛ چراکه این تغییرات در سطح کدنویسی پایه‌ شبکه صورت می‌پذیرند.

Contentious Hard Fork

این هارد فورک به دلیل اختلاف نظر بین ذینفعان مختلف در یک پروژه رخ می دهد. معمولا به این دلیل اتفاق می افتد که گروهی به تغییرات یا بهبودهای پیشنهادی اعتقاد دارند و گروهی دیگر نیازی به تغییرات ندارند.

مقایسه هارد فورک و سافت فورک

اساساً هارد فورک و سافت فورک اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند. Hard Fork‌ های بحث برانگیز می‌توانند یک جامعه را از هم جدا کنند، اما موارد برنامه‌ریزی شده که توافق جمعی بهمره دارند، آزادی زیادی را برای اصلاح نرم‌افزار فراهم می‌کنند.

سافت فورک‌ ها گزینه‌های ملایم‌تری هستند. با این حال، Soft Fork محدودتر است، زیرا تغییرات جدید نمی‌توانند با قوانین قدیمی مغایرت داشته باشند. البته همانطور که گفته شد، اگر به‌روزرسانی شما به گونه‌ای ساخته شود که سازگار بماند، دیگر لازم نیست نگران تقسیم شدن شبکه باشید.

سخن پایانی مقاله هارد فورک در بلاک چین

هارد فورک و سافت فورک برای موفقیت طولانی مدت شبکه‌های بلاک چین بسیار مهم هستند. آن‌ها به ما اجازه می‌دهند علی‌رغم عدم وجود یک مرجع مرکزی، در سیستم‌های غیر متمرکز تغییرات و ارتقا ایجاد کنیم.در حقیقت پیشرفت‌ها حوزه ارزهای دیجیتال، گام‌به‌گام صورت می‌پذیرد و در حال حاضر، تنها راه به‌کارگیری این پیشرفت‌ها فورک‌ها هستند. همچنین این فورک‌ها هستند که صدای تمامی اعضای این جامعه و انتقادات و پیشنهاداتشان را به گوش توسعه‌دهندگان می‌رسانند.

هارد فورک ‌ها و سافت فورک ها امکان ایجاد یکپارچه‌سازی ویژگی‌های جدید در بلاک چین ها و ارزهای مجازی را فراهم می‌کنند. بدون این مکانیزم‌ها، ما به یک سیستم متمرکز با کنترل از بالا به پایین نیاز داریم. در غیر این صورت، ما مجبوریم دقیقا قوانین یکسان و بدون تغییری را در طول عمر پروتکل حفظ کنیم.