وب 3 (Web3) چیست؟
29 خرداد 1401 1401-03-29 9:40وب 3 (Web3) چیست؟
وب 3 (Web3) چیست؟
از جمله تکنولوژیهای موثر در تعاملات انسان اینترنت است. دنیای اطلاعات و ارتباطات با ورود اینترنت شاهد تغییرات چشم گیری بوده است. صفحات وب یکی از شیوههای برقراری ارتباط در بستر اینترنت می باشد. به وجود آوردن یک اینترنت غیرمتمرکز یکی از مهم ترین اهداف وب 3 است. در چند سال اخیر وبسایتها به طرز چشمگیری تغییر کرده است. وبسایتها در اوایل دهه 1990 با استفاده از صفحات HTML استاتیک ساخته شده بودند.آن ها تنها قادربه نمایش اطلاعات بودند و کاربران تغییر خاصی را نمی توانستند در آن ایجاد کنند. اما در اواخر دهه 1990 شکل جدیدی از اینترنت مبتنی بر تعامل به وجود آمد. کاربران دروب 2 میتوانستند با وب سایت ها از طریق پایگاههای داده، پردازش سمت سرور، فرمها و رسانهها ارتباط برقرار کنند. این موضوع بستر وب را از حالت ایستا به حالت پویا تغییر می داد. از دیگر تغییرات ایجاد شده در این وب، تاکید بر محتوای تولید شده توسط کاربر و قابلیت همکاری بین سایتها و برنامههای مختلف بود.در ادامه به شما خواهیم گفت که وب 3 (Web3) چیست؟ پس با ما همراه باشید.
شبکه جهانی وب چیست؟
دوران متعلق به وب 1.0 را می توان بین سال های 1991 تا 2004 دانست. استفاده کنندگان نسل اول اینترنت دو گروه بودند. افرادی که اطلاعات و محتواهایی را در وب سایت های شخصی خود بارگذاری کرده و در شبکه جهانی وب انتشار می دادند. اشخاصی که به عنوان کاربران اینترنت مطالب وب سایت ها را مورد مطالعه قرار می دادند. برای همین نسل اول اینترنت یا وب 1.0 را اینترنت فقط خواندنی یا Read-only می نامیدند.
آشنایی با وب 3
اینترنت، در حال حرکت به سمت هوشمندتر شدن است. در گذشته دادهها به صورت ایستا به کاربران ارائه میشد. ولی در حال حاضر کاربران می توانند با دادهها به صورت پویا در تعامل باشند. در حال حاضر برای بهبود تجربه کاربر و آشنایی بیشتر با وب تمام این دادهها توسط الگوریتمها استفاده میشوند. اگر چه وب 3 هنوز در حال تکامل است، اما میتواند در فناوریهای همتا به همتا مانند بلاک چین، واقعیت مجازی و حتی اینترنت اشیا (IOT) و نرم افزارهای متن بازمورد استفاده قرار بگیرد. با کمک وب 3 فضای اینترنت به یک پایگاه داده بزرگ تبدیل می شود. با وب 3 به عنوان یک وب هوشمند انتظار میرود تا منظور کاربران به درستی درک شود و در کمترین زمان ممکن، به نتایج دلخواه برسند.
ویژگی های وب 3
در حال حاضر وب 3 همچنان در حال توسعه است. وب 3 ، از ویژگی های خاصی برخوردار است که اصول بنیادین آن محسوب می شود. این ویژگی ها عبارتند از: برقراری ارتباطات غیر متمرکز اطلاعات از ویژگی های مهم وب 3 است. داده ها در وب 3 به صورت غیر متمرکز در کامپیوترهای مختلف نگهداری می شود و امکان متصل شدن به یکدیگر را دارد. بنابراین افراد یا نهادهای خاص نمی توانند به تنهایی در مورد چگونگی دسترسی به اطلاعات تصمیم گیری نمایند. از دیگر ویژگی های وب 3 ایجاد وب سایت ها بر پایه هوش مصنوعی است. به این ترتیب زبان برنامه نویسی ماشین ها به زبان انسان ها نزدیک تر می شود. با انتقال اطلاعاتی از طریق اینترنت به ماشین ها، آنها مقصود انسان را درک کرده و بنا به موقعیت آن را تفسیر می کنند. به این نوع اینترنت در اصطلاح Semantic web می گویند. از دیگر ویژگی های وب 3 در نظر گرفتن درآمد برای کاربران است. کاربران در مقابل زمان صرف شده برای استفاده از اینترنت ، می توانند به کسب درآمد بپردازند. صاحبان وب سایت ها در اینترنت امروزی سودهای بسیاری را به دست می آورند ولی سود مالی به کاربران داده نمی شود. به اعتقاد کارشناسان کاربران نقش مهمی در این درآمدها دارند. گردآوری چنین دارایی بدون استفاده آنها از اینترنت، امکان پذیر نمی باشد.
وب 3 و بلاک چین
با توجه به مطرح شدن اسم بلاک چین و ارزهای دیجیتال در کنار هم ، بسیاری بر این باورند که تنها استفاده از بلاک چین در ارزهای دیجیتال است. اما برای ثبت و ذخیره اطلاعات این شبکه طراحی شده است و نقل و انتقالات مالی تنها یکی از موارد استفاده از این شبکه می باشد. یکی از فناوری های مورد استفاده برای ساخت و راه اندازی وب 3 که کاملا غیر متمرکزاست بلاک چین می باشد. بلاک چین بهترین بستر برای تبادل اطلاعات به شکل همتا به همتا با توجه به ویژگی های آن است. از ابتدا ارزهای دیجیتال برای پرداخت و نقل و انتقالات مالی مورد استفاده قرار می گرفته است. در وب 3 نیز می تواند چنین کاربردی داشته باشد. کاربرها از رمز ارزها می توانند داخل فضای اینترنت به عنوان سوخت وب 3 استفاده نمایند. یکی از کاربرد های مطرح برای وب 3 نحوه ذخیره اطلاعات است. افرادی که در این شبکه در نگهداری و ذخیره داده ها مشارکت دارند ، مقداری ارز دیجیتال به عنوان دستمزد دریافت می کنند. همچنین افرادی که برای ذخیره داده ها از این شبکه بهره میبرند، باید برای پرداخت هزینه های مربوطه از ارز دیجیتال استفاده کنند.
قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت (Smart Contract) چیست؟
وب 3 دارای عملکردهایی است که در نسل های قبلی اینترنت وجود نداشته و کمبود آنها احساس می شده است. وب 3 از نظر ساختاری و مفهومی ارتباط زیادی با بلاک چین دارد. البته وب 3 ، مفهوم وسیع تری در مقایسه با بلاک چین دارد. اگرچه در حال حاضر بلاک چین قدرتمندترین لجر توزیع شده و غیر متمرکز است. به هر حال تا زمان به اجرا در نیامدن کامل وب 3 نمی توان ماهیت دقیق آن را توصیف کرد. زیرا در طول پروسه شکل گیری آن، ممکن است رویدادهایی اتفاق بیفتد که بر آن موارد جدیدی اضافه یا حذف گردد. به هر حال قوانین بنیادی آن بر مواردی مانند تمرکز زدایی، استفاده از هوش مصنوعی، توزیع پذیری ، حذف کنترل مرکزی و تقسیم منافع میان کاربران استوار است.
مزیت های وب 3
برخی از ویژگیهای بارز وب 3 که می توان به آن ها اشاره کرد عبارتند از:
- عدم نیاز به نهاد مرکزی کنترل کننده: امکان کنترل اطلاعات کاربران و یا سانسور آنها با حذف نهادهای کنترل کننده وجود نخواهد داشت.
- کاهش سرقت اطلاعات کاربران: به دلیل غیر متمرکز بودن اطلاعات ، برای سرقت آن ها باید کل شبکه را از کار بیاندازند که به طور کلی امکان پذیر نیست.
- اجرای برنامهها روی تمام دستگاهها: در حال حاضر امکان اجرا روی تمام سیستم عاملها در بسیاری از برنامهها وجود ندارد. در حالی که وب 3 ، به برنامهها این امکان را خواهد داد تا بدون توجه به نوع دستگاه روی سخت افزارهای مختلف اجرا شوند.
- حفظ مالکیت اطلاعات کاربران: با داشتن امنیت رمزنگاری برای اطلاعات کاربران امکان استفاده از آنها توسط بازاریابان وجود ندارد. کنترل کامل اطلاعات در اختیار خود کاربراست.
- رفع نیاز کاربردر سریعترین زمان: مجموعه بزرگی از دادهها با اتصال محصولات بیشتر به اینترنت جمع آوری میشوند. این دادهها برای تجزیه و تحلیل دراختیارالگوریتمها قرار میگیرند. تا برای رفع نیاز کاربران اطلاعات دقیقتری را فراهم کنند.
معایب Web3
با اینکه همین الان بعضی ویژگی های وب 3 در برخی اپلیکیشن ها قرار گرفته است، اما برای نهایی سازی امور اینترنتی همچنان به وب 2 وابسته هستیم. در صورتی که وب 3 بخواهد وارد زندگی ما شود، باید تمامی جوانب را در بر بگیرد تا بتواند شعار خود را محقق سازد. یعنی همان “ایجاد ارتباط همه جانبه بین انسان ها و دستگاه ها”.
در بسیاری از امور دیجیتال امروزی، نیاز به وب 1 هنوز پابرجا مانده است. فرض کنید می خواهید از طریق یک وبسایت، یک نوبت برای ویزیت پزشک بگیرید. در ادامه این روند مجبور هستید سوابق پزشکی خود را با استفاده از دستگاه فکس ارسال کنید. این نمونه بارز زندانی شدن در فضای وب 1 و وب 2 است.
متاسفانه وب 3 با نواقص زیادی همراه است و قبل از اجرای کامل این فناوری باید تمامی آنها رفع شوند. اما در میان تمامی معایب Web3، دو مورد بیشترین اهمیت را دارند و در حال حاضر فناوری وب 3 را از اهداف خود دور نگه می دارند. در ادامه به بررسی مهمترین معایب وب 3 می پردازیم و راهکارهای مطرح شده برای آنها را معرفی خواهیم کرد.
خلاصه وب 3 (Web3) چیست؟
در حالت کلی وب 3 به عنوان جدیدترین فاز تکامل اینترنت شناخته می شود. تقریبا اینترنت هر ده سال یک بار وارد فاز جدیدی میشود. بر اساس ماهیت محتوایی اینترنت این دورههای مختلف شناخته میشوند. سه فاز وب را می توان به صورت وب 1 استاتیک، وب 2 داینامیک و وب 3 غیر متمرکز خلاصه کرد. گام جدیدی در تکامل اینترنت در وب 3 صورت گرفته است که کنترل وب را در اختیار کاربرقرارمی دهد. این ویژگی از طریق فناوریهای نوین مانند بلاک چین حاصل میشود که عملکرد شبکه به عنوان سیستمی نظیر به نظیر (P2P) را امکان پذیر می کند. شرکتهای کلانداده وغولهای فناوری در وب 3 دیگر نمیتوانند با دادههای خصوصی کاربران تجارت کنند. وب 3 پیشرفت های امیدوار کننده ای نسبت به وب 2 ارائه می دهد، به خصوص با تغییرات عمده ای که در زیرساخت ها دارد. وب 3 برای ارائه نتایج صحیح با سرعت بیشتر از هوش مصنوعی استفاده می کند. همچنین وب 3 استفاده از پتانسیل تصاویر و گرافیک های سه بعدی را برای کاربران فراهم می کند.معایب Web3 زمانی می توانند رفع شوند که راهکارهای غیرمتمرکز پروژه های بلاکچینی مورد استفاده قرار بگیرند. شاید همین پروژه ها بتوانند ما را از فضای وب 1 و 2 به دنیای جدید اینترنت منتقل کنند.